2.5 Voedselbederf | Uitlegfilm

In deze uitleg van basisstof 5 gaat het over voedselbederf. We bekijken hoe voedsel kan bederven en hoe de houdbaarheid van voedsel kan worden verlengd, zodat bederf minder snel optreedt.

Hoe voedsel bederft

Voedsel kan bederven door bacteriën en schimmels. Deze micro-organismen zijn overal in de omgeving aanwezig en gebruiken voedsel als voedingsbron. Zo kunnen op een stuk brood snel schimmelsporen groeien, waardoor het beschimmelt.

Bacteriën zijn meestal niet zichtbaar, maar komen vaak voor op bijvoorbeeld vleesproducten. Als er veel bacteriën of schimmels aanwezig zijn, is het voedsel bedorven.

Wanneer je bedorven voedsel eet, kun je een voedselvergiftiging krijgen. Je kunt ziek worden van de bacteriën zelf of van de gifstoffen die ze produceren tijdens hun groei. Deze stoffen veroorzaken een reactie in je lichaam die leidt tot misselijkheid, buikpijn of braken. In ernstige gevallen, vooral bij een lage weerstand, kan voedselvergiftiging levensgevaarlijk zijn.

Voedsel conserveren

Om voedselvergiftiging te voorkomen, kun je voedsel conserveren. Dat betekent dat je het op een bepaalde manier behandelt, zodat bacteriën en schimmels niet goed kunnen groeien. Ze hebben net als mensen voedingsstoffen, zuurstof, vocht en een geschikte temperatuur nodig. Door één van deze factoren te veranderen, rem je hun groei af.

Methoden van conserveren

Een eerste methode is vacuüm verpakken. Daarbij wordt de lucht uit de verpakking gehaald, zodat er geen zuurstof overblijft. Zonder zuurstof kunnen bacteriën en schimmels niet groeien. Dit wordt vaak toegepast bij koffie.

Een tweede methode is gasverpakken. Hierbij wordt de lucht in de verpakking vervangen door een ander gas, zoals stikstof. Omdat dit gas geen zuurstof bevat, blijft het product langer houdbaar. Deze methode wordt gebruikt bij groenten of vleeswaren in de supermarkt.

Een derde methode is drogen. Hierbij wordt het vocht aan het voedsel onttrokken. Zonder water kunnen bacteriën en schimmels niet overleven. Vroeger werd vis bijvoorbeeld gerookt, tegenwoordig wordt fruit in droogovens gedroogd. Goed gedroogd en verpakt voedsel kan soms tientallen jaren bewaard blijven.

Ook kun je conserveermiddelen toevoegen. Dit zijn stoffen die bacteriën en schimmels doden of hun groei remmen. Denk aan zout: het onttrekt vocht, waardoor bacteriën niet goed kunnen overleven.

Een andere methode is doorstralen. Hierbij wordt voedsel, zoals rauw vlees, bestraald met radioactieve straling. Die doodt bacteriën en schimmels. Als de verpakking daarna gesloten blijft, kunnen er geen nieuwe micro-organismen bijkomen.

Daarnaast kun je voedsel invriezen of koelen. Door de temperatuur te verlagen, worden bacteriën en schimmels inactief. Ze gaan niet dood, maar kunnen zich niet meer voortplanten. Zo blijft voedsel langer goed.

Verder zijn er pasteuriseren en steriliseren. Bij pasteuriseren wordt het product, zoals melk, kort verhit tot ongeveer 70°C. De meeste bacteriën sterven, waardoor het product langer houdbaar is. Bij steriliseren wordt het voedsel verhit tot 130 à 140°C. Dan sterven alle micro-organismen. Goed verpakt voedsel, zoals ingeblikt eten, blijft daardoor zeer lang houdbaar.

Dit was de uitleg van basisstof vijf. Succes met leren en tot de volgende video!