Samenvatting 12.3 – Voeding en leefstijl
De Schijf van Vijf
De Schijf van Vijf is een hulpmiddel dat helpt om dagelijks alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. Het bestaat uit vijf vakken:
- Groente en fruit: Minimaal 250 gram groente en 2 stuks fruit per dag.
- Vetten: Gebruik plantaardige, zachte of vloeibare vetten, zoals halvarine en olie.
- Eiwitrijke producten: Variatie in vis, peulvruchten, vlees, noten, ei en magere zuivel.
- Volkorenproducten: Volkorenbrood, zilvervliesrijst en aardappelen leveren koolhydraten en vezels.
- Dranken: Drink voldoende water, eventueel aangevuld met thee en koffie met mate.
Producten buiten de Schijf van Vijf, zoals met veel zout, suiker of verzadigd vet, dienen beperkt te worden. Andere leefstijladviezen zijn gezond eten, voldoende bewegen, niet roken en ontspannen.
Energiebehoefte en energieverbruik
Energie is nodig voor basisprocessen (grondstofwisseling) en beweging. De grondstofwisseling hangt af van geslacht, leeftijd, lengte, gewicht en omgevingstemperatuur. Extra beweging verhoogt het energieverbruik.
- Overvoeding: Leidt tot opslag van vet en mogelijk overgewicht.
- Ondervoeding: Kan leiden tot gewichtsverlies en gebreksziekten.
- Balans: Eet gevarieerd en afgestemd op je energiebehoefte om gezondheidsproblemen te voorkomen.
Afvallen en gezonde Aanpassingen
Afvallen kan het beste door meer te bewegen en gezonder te eten (meer groente, minder snacks en frisdrank). Crashdiëten of maaltijden overslaan worden afgeraden vanwege het risico op tekorten en het gebrek aan duurzaamheid.
Eetstoornissen
Eetstoornissen, zoals anorexia nervosa, boulimia nervosa en eetbuistoornis, zijn geestelijke ziektes die invloed hebben op voeding en lichaamsgewicht. Mogelijke oorzaken zijn sociale druk, trauma’s, perfectionisme of controlebehoefte. De gevolgen zijn ernstig, zoals lichamelijke klachten en psychische problemen. Professionele hulp, zoals van een huisarts, is essentieel voor herstel.