9.3 Je huid Samenvatting

Wat zijn de functies van de huid?

Je huid heeft drie belangrijke functies:

• Temperatuurregulatie: Houdt je lichaam op een stabiele temperatuur.
• Bescherming tegen vuil en ziekteverwekkers: Zorgt ervoor dat bacteriën en vuil moeilijker kunnen binnendringen.
• Bescherming tegen de zon: Beschermt tegen schadelijke uv-straling door pigment aan te maken.

De huid bestaat uit drie lagen:

• Opperhuid: Bovenste laag met de hoornlaag (slijt af) en kiemlaag (maakt nieuwe cellen).
• Lederhuid: Bevat bloedvaten, talgklieren, zweetklieren, haarzakjes en zintuigen die warmte, kou en pijn waarnemen.
• Onderhuids bindweefsel: Bevat vet, bloedvaten en zenuwen; werkt als isolatielaag.

Hoe blijf je op temperatuur?

De normale lichaamstemperatuur is ongeveer 37 °C. Als je het warm hebt, zetten de bloedvaten in de huid uit om warmte af te voeren en produceren zweetklieren extra zweet voor afkoeling. Bij kou vernauwen bloedvaten om warmte vast te houden en gaan spieren rillen om warmte op te wekken.

Het vet in het onderhuids bindweefsel werkt als isolatie. Bij kou gaan je haartjes rechtop staan, wat bij dieren zorgt voor extra isolatie.

Hoe geneest een wondje?

Bij een wondje sluit de huid zich om bloedverlies en infecties te voorkomen:

• Het bloedvat vernauwt zich.
• Bloedplaatjes klonteren samen op de wondplek.
• Fibrinedraden vormen een netwerk waarin bloedcellen blijven hangen, waardoor een korstje ontstaat.

Onder het korstje herstelt de huid. Zodra de huid genezen is, valt het korstje er vanzelf af.

Hoe beschermt de huid je tegen de zon?

Bij blootstelling aan zonlicht maakt de kiemlaag in de huid pigment aan. Dit pigment vormt een beschermlaag tegen uv-straling en voorkomt dat deze te diep in de huid doordringt. Mensen met een lichte huid hebben minder pigment en verbranden dus sneller.

Uv-straling kan huidcellen beschadigen en bij herhaalde schade leiden tot huidkanker. Vooral tot je zestiende is de huid extra gevoelig, waardoor de kans op latere huidkanker groter is.

Hoe ontstaat huidkanker?

Huidkanker ontstaat wanneer huidcellen door bijvoorbeeld uv-straling of giftige stoffen beschadigd raken en ongecontroleerd gaan delen. Zo ontstaat een tumor. Deze tumorcellen kunnen zich via bloed of lymfe verspreiden en uitzaaiingen vormen op andere plekken in het lichaam.