Grafiek maken in de biologie

Een goede grafiek vertelt je in één oogopslag wat er is onderzocht. Volg dit stappenplan om jouw grafiek duidelijk, overzichtelijk én correct te maken.

Wat is een grafiek?

Grafiek Een grafiek geeft meetresultaten weer. Je ziet hoe een bepaalde variabele verandert onder invloed van een andere.


Bijvoorbeeld: je meet de temperatuur van water elke 5 minuten. Op de X-as komt dan de tijd, op de Y-as de temperatuur.


Stappenplan: grafiek maken

1. Kies de juiste assen

  • X-as (horizontaal): de onafhankelijke variabele (bijv. tijd, temperatuur)
  • Y-as (verticaal): de afhankelijke variabele (wat je meet, bijv. hartslag, groei)

Let op: oorzaak op de X-as, gevolg op de Y-as.


Voorbeeld: je onderzoekt het effect van zout op de hartslag van watervlooien.

  • X-as: Zoutconcentratie (g/L)
  • Y-as: Hartslagfrequentie (slagen per minuut)

2. Benoem de assen (grootheid + eenheid)

Noteer bij elke as:

  • Grootheid: wat je meet (zoals tijd, massa, temperatuur)
  • Eenheid: waarin je meet (zoals seconden, gram, °C)

3. Kies een goede schaalverdeling

  • Gebruik bij voorkeur afgeronde getallen (bijv. 1, 2, 5, 10)
  • Maak de schaalverdeling evenredig. Dus 2, 4, 6, 8 en niet 1, 3, 5, 9
  • Laat de grafiek het papier goed vullen
  • Gebruik een scheurlijn (zigzag) als een deel van de schaal niet nodig is

4. Zet je meetpunten duidelijk in het assenstelsel

  • Gebruik kruisjes of kleine stippen
  • Laat ze goed zichtbaar zijn

5. Trek een vloeiende lijn

  • Gebruik geen liniaal
  • Teken een vloeiende lijn die het patroon volgt
  • Lijn door (0,0) alleen als het logisch is

6. Voeg een titel toe

De titel moet duidelijk maken wat je hebt onderzocht

Bijvoorbeeld: “Invloed van temperatuur op de hartslag van een watervlo”

7. Extra tips

  • Gebruik grafiekpapier of een digitale tool
  • Werk netjes en overzichtelijk
  • Voeg een legenda toe als je meerdere lijnen tekent
  • Gebruik een gestippelde lijn bij extrapolatie (voorspelling buiten meetgebied)

Samengevat

Onderdeel Wat moet je doen?
X-as Onafhankelijke variabele + eenheid
Y-as Afhankelijke variabele + eenheid
Meetpunten Duidelijke kruisjes of puntjes
Lijn Vloeiend, niet met liniaal
Titel Geeft duidelijk het onderzoek weer